Dilynwch lwybr Celf y Barri, a grëwyd gan Barry Making Waves....
Mae'r Barri yn lle creadigol ac mae'r creadigrwydd i'w weld ar ein strydoedd lledled y dref. O 'yard bombing' i gerfluniau anferth mae llawer o gelf o gwmpas y dref yn Y Barri, os wyddoch chi ble i edrych.
Comisiynwyd celf drwy gyllid celf ac adfywio, yn ogystal â chyfraniadau datblygwyr. Ond un peth sydd yn gyffredin i holl brosiectau celf yw eu bod nhw am y lle ac yn dathlu stori'r Barri. Mae artistiaid wedi eu hysbrydoli gan ei hanes o drawsnewid i'r porthladd allforio glo prysuraf yn y byd a gan enw da Ynys y Barri fel y lle am wyliau yn Ne Cymru trwy ran helaeth o'r 20fed ganrif.
Mae clwstwr o weithiau celf ar Ynys y Barri. Os yn cyrraedd o'r sarn fe welwch silwét yn erbyn yr awyr o gerflun sy'n cyhoeddi eich bod yn cyrraedd y cyrchfan. 'Beside the Seaside…Beside the Sea' gan John Clinch (1934-2001) yw celf gyda synnwyr digri gan gerflunydd adnabyddus a hoffus. Ar y Promenâd, mae llochesi'r Gorllewin a'r Dwyrain yn cael eu goleuo gyda'r nos gyda chynllun goleuo rhyngweithio sy'n newid lliw. Beth am fynd am dro gyda'r nos ar hyd y Promenâd i werthfawrogi'r strwythurau rhestredig hyn? Os ydych chi'n teimlo'n actif, ewch amdani ar y wal drafeilio liwgar sy'n cynnwys siapiau hwyliog ar thema glan môr. Mae'r wal mor fawr, gallwch hyd yn oed ei weld o'r awyren ar eich ffordd i fewn neu fas o Faes Awyr Caerdydd!
Mae cymaint o brosiectau celf yng nghanol y dref fel y gallwch ddilyn llwybr. Dechreuwch drwy gerdded drwy'r twnnel sy'n cysylltu Broad Street a Hood Road, a mwynhewch y profiad o gerdded o dan linellau lliwgar o olau. Mae'r lliwiau a'r patrymau yn newid, ar un adeg yn ymddangos fel dŵr yn llifo tuag at y Glannau. Ar adegau eraill mae'r goleuadau'n teithio i wahanol gyfeiriadau, pinc ac oren tuag at y siopau ar y Stryd Fawr, a glas a phorffor tuag at y Glannau. Trowch i'r chwith i lawr Hood Road a bydd Canolfan Feddygol Cei'r Gorllewin i fyny ar y chwith (gallwch ddringo'r clawdd serth neu ddilyn y llwybr weindio). O flaen yr adeilad mae gwaith celf ar y llawr sy'n ymgorffori arwyddair y Ganolfan. Drws nesaf mae gan y BSC (Canolfan Gwasanaethau Busnes) baentiadau gwreiddiol yn y dderbynfa.
Dilynwch Ffordd Hood i lawr i Ffordd y Mileniwm a throwch i'r chwith tuag at y Premier Inn. Wrth i chi gerdded ar draws y gofod agored rhowch gynnig ar ddatrys y pos llawr gyda'r sgwariau coll. Yna daliwch i gerdded, heibio'r cerrig barddonol a Brewer’s Fayre. Croeswch y ffordd a chymryd y llwybr wrth ochr y doc. Parhewch i gerdded nes i chi gyrraedd Cofeb y Llynges Fasnachol ar ffurf angor, wedi'i leoli ar ddiwedd glanfa lo. O'r fan hon, trowch i'r chwith i fyny Y Rhodfa at y gylchfan ar Ffordd y Mileniwm lle na allwch golli'r coed steiledig metel tal sy'n ddiwydiannol ac yn addurniadol. Trowch i'r dde yma ar hyd Ffordd y Mileniwm ac wrth y gylchfan nesaf, trowch i'r chwith a dilyn y ffordd tuag at y bont droed i gerddwyr sy'n croesi'r rheilffordd. Byddwch yn pasio heibio'r 'dominos' a ddangosir ar ochr y bont. Na, dim i'w wneud â pizza, ond clwb ieuenctid aml-ddiwylliannol gwych o'r enw'r Domino Club a redodd rhwng 1947 a 1951.
Ar ôl croesi'r bont, croesi'r ffordd i Thompson Street ac ar y wal i'r chwith mae gwaith celf wedi eu hysbrydoli gan gardiau post o'r Barri a'r sinema gynnar. Ar droad yr 20fed ganrif cafwyd sawl lleoliad yn Y Barri lle gellid profi'r mathau cynharaf o sinema. Yn benodol, 'Palas Trydan' (Electric Palace) Leon Vint ar Stryd Thompson.
Dilynwch y bolardiau cog coch a du ar hyd Stryd Thompson i gyrraedd Heol Holton. Trowch i'r dde ac ar hyd y palmant fe welwch ddarluniau o gynnyrch yn gollwng allan o fagiau siopa, o deganau i ffrwythau a llysiau, gan ddathlu hanes y ffordd fel cyrchfan siopa. Hefyd, mewn sawl lleoliad ar hyd Heol Holton fe welwch chi sefylloedd feic wedi'i siapio fel pysgod, ton, hufen iâ a siapiau eraill a grëwyd gan gof artist i gyfeirio at lleoliad Y Barri wrth ochr y cei ac a'r lan y môr.
Gan barhau i fyny Heol Holltwn, byddwch yn cyrraedd Sgwâr y Brenin a Neuadd y Dref sy'n gartref i'r llyfrgell ac Oriel Ganolog Gelf. Yn y llyfrgell mae portread penddelw o Gwynfor Evans, AS cyntaf Plaid Cymru, ac mae gan yr Oriel raglen amrywiol o arddangosfeydd a digwyddiadau.
Trowch o gwmpas a mynd yn ôl i lawr Heol Holton nes i chi gyrraedd y Swyddfeydd Dinesig ar eich chwith, sydd gyda chofeb i'r Morwyr Masnach yn y cwrt blaenorol. Gerllaw hynny mae gwaith o farddoniaeth ar y llawr gan Gillian Clarke wedi'i gastio mewn set efydd o fewn cylch cerrig. Gan barhau i ddiwedd Heol Holton ac ar y gylchfan fawr, fe welwch ffasâd gwydr pensaernïol Golau Caredig.
Croesi Bont Gladstone Road i brofi'r murlun haniaethol lliwgar ar y ddau barapet, y siapiau wedi'u seilio ar dirnodau lleol fel Traphont Porthceri a'r Llochesi ar Ynys y Barri.
.jpg)
Roedd llawer o'r prosiectau hyn yn cynnwys ysgolion a grwpiau lleol, yn helpu'r artistiaid i ymchwilio syniadau a straeon a chreu'r gwaith celf ei hun hyd yn oed. Er enghraifft, tynnwyd y lluniau palmant ar Heol Holton gan ddisgyblion Ysgol Gynradd Holton Rd ac Ysgolion Iau RC Sain Helen.
Mae mwy i'w ddarganfod yn www.barry.cymru
